چرا فیلمساز خود را «فیلم اولی» می‌داند اما دیگران نمی‌پذیرند؟
جشنواره فیلم فجر، سال‌هاست که از بابت حضور فیلم‌های بخش «نگاه نو» به مشکل برمی‌خورد و ظاهرا این مشکلات همچنان پابرجاست و ادامه دارد.
اعلام نام 10 فیلم پذیرفته شده در بخش نگاه نوی سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، باعث شد تا از نیمه‌های شب گذشته حملات به سوی هیأت انتخاب یا دبیرخانه جشنواره آغاز شود. در این که این نوع حملات مغرضانه نیستند، شکی نیست اما در این بین دو نکته مهم وجود دارد که معمولا در اولین واکنش‌های احساسی نسبت به این ماجرا درنظر گرفته نمی‌شود.
همه می‌دانند!
هیأت انتخاب و دبیرخانه جشنواره خود بیشتر از همه کسانی که کامنت می‌گذارند و می‌نویسند و «رزومه» رو می‌کنند، بر آنچه اتفاق افتاده آگاه است. تا این جای کار می‌توان مطمئن بود که انتخاب فیلم‌ها بر اساس آئین‌نامه جشنواره رخ داده و ده فیلم انتخاب شده در بخش نگاه نو، اولین ساخته سازندگان‌شان هستند که پروانه ساخت سینمایی داشته‌اند.
در واقع اگر یک فیلمساز، ده تله‌فیلم ساخته باشد، وقتی برای اولین بار «فیلم سینمایی» می‌سازد، باید پروانه ساخت سینمایی بگیرد، ولو اگر تله‌فیلم او در جشنواره‌ای به عنوان فیلم سینمایی نمایش داده شده باشد. یا اگر فیلمی با پروانه ساخت غیرسینمایی تولید شده باشد و حالا با «پروانه ساخت سینمایی» روانه بخش فیلم‌های نگاه نو شود، قطعا فیلم اول سازنده‌اش است و فهم این مسأله چندان پیچیده‌ای نیست.
فیلمساز می‌داند؟
آیا فیلمسازی که فیلمش در بخش «نگاه نو» پذیرفته شده، تیک انتخاب حضور در این بخش را در فرم ثبت‌نام زده است؟ تبعاً این چنین اتفاقی رخ داده و فیلمساز خود بر اتفاقی که افتاده، آگاه است.
به عبارتی دیگر وقتی فیلمساز خود در پرکردن فرم شرکت در جشنواره، متقاضی حضور در بخش نگاه نو و سودای سیمرغ بوده، خود قبول دارد که فیلمساز اول است و نه فیلمساز چهارم! حال چرا دوستان و همکارانش و دوستان رسانه‌ای طرفدار سایر فیلمسازان فیلم‌اولی اینقدر باید روی این قضیه اصرار داشته باشند؟
حرکت به سمت حذف بخش «نگاه نو»
سی و هشت دوره از جشنواره فیلم فجر گذشته است. زمانی فیلم‌های اول و دوم در جشنواره حضور داشتند و حالا فیلم‌های اول در یک بخش به‌نمایش درمی‌آیند. حداقل ویژگی این بخش دیده شدن آثار برخی از فیلمسازانی است که اولین فیلم بلند سینمایی خود را با پروانه ساخت سینمایی ساخته‌اند. برخی از فیلم‌های ساخته شده فیلمسازان اول و فیلم‌های راه‌نیافته به جشنواره هم این فرصت را دارند که در فستیوال‌های دیگر و مثلا فجر جهانی دیده شوند. به نظر می‌رسد ایجاد «چالش» بر اساس یک بند آئین‌نامه‌ای و البته حاشیه ایجاد کردن بر سر فیلم‌هایی که هنوز (جز هیات انتخاب جشنواره فیلم فجر) هیچکس ندیده، چندان منطقی نباشد.
ریسک انتخاب کردن
شاید اگر با حذف فیلم‌هایی که حالا گفته می‌شود فیلم اول نیست و فیلم چندم است، جشنواره در بخش نگاه نو با پنج، شش فیلم برگزار می‌شد، این همه حواشی به وجود نمی‌آمد، اما ارائه فهرست ده فیلمی برای فیلم‌هایی که اتفاقا (بر اساس خلاصه داستانشان) از نظر مضمونی متنوع و جالب‌توجه هستند، کل جشنواره را متضرر نخواهد کرد، چنانچه سال گذشته نیز ما در جشنواره فیلم‌هایی چون یلدا (مسعود بخشی) و حمال طلا (تورج اصلانی) را دیدیم که فیلم اول آنها نبود اما بر اساس آئین‌نامه جشنواره به عنوان فیلم اول دارای پروانه ساخت سینمایی شناخته شدند و در جشنواره شرکت کردند و دیده شدند.
در انتخاب فیلم برای هر جشنواره سینمایی در ایران، اقتضائاتی وجود دارد، اما به نظر می‌رسد با توجه به انتخاب چند فیلمی که درباره آنها بحث وجود دارد، هیأت انتخاب نشان داده که از بین همه متقاضیان حضور در بخش نگاه نوی جشنواره، این ده فیلم، قابل ارائه و دیده شدن بوده‌اند، وگرنه همین هیأت انتخاب می‌توانست آن چند فیلم را حذف کند و حاشیه‌ای هم برای انتخاب‌هایش رقم نخورد!
