«تو مشغول مردنت بودی» روایتی از مردن در زندگی شیرین
«تو مشغول مردنت بودی» اولین فیلم بلند داستانی مجتبی اسپنانی است که از شنبه ۲۵ بهمن 1399 به اکران فیلم های گروه هنر و تجربه پیوست.
به گزارش روابط عمومی پردیس سینمایی اصفهان سیتی سنتر، مجتبی اسپنانی کارگردان، مدیر فیلم برداری و نویسنده سینما و تلویزیون و همچنین مدرس انجمن سینمای جوانان اصفهان است که از سال ۱۳۸۷ تا کنون در رشته‌های تصویربرداری، فیلم‌نامه، کارگردانی و تدوین فعالیت دارد.
این کارگردان، ساخت فیلم‌های کوتاه و مستند زیادی را در رزومه کاری خود دارد که از آن میان می‌توان به فیلم‌های «همه چیزهای من جا به جا شده است»، «باد»، «هروله»، «خواهر»، «نزدیک‌تر»، «اتاق تاریک، اتاق روشن»، «اینجا یک سونامی در راه است» و «جوجه ها آخر پاییز جیغ می کشند» اشاره کرد. فیلم بلند دیگر اسپنانی، «جوجه‌ها آخر پاییز جیغ می‌کشند» پیش از این در گروه هنروتجربه اکران شده بود.
بحران های زندگی شیرین
در خلاصه داستان فیلم که نمایشی از بحران در زندگی یک زن است آمده: «سیمین برای دیدن خواهر کوچکترش شیرین به خوابگاه دخترانه ای در اصفهان می‌آید ولی با بحران زندگی او مواجه می‌شود. شیرین پیش‌تر برای حل مشکل با پزشکی که مجوز طبابتش لغو شده، تماس گرفته ولی سیمین قرار عمل جراحی غیرقانونی را لغو می‌کند. چندی بعد سیمین متوجه می‌شود چاره‌ای غیر از این کار نیست و مشکلات تازه‌ای را مقابل خود و خواهرش می‌بیند.»
اسپنانی در یادداشتی درباره فیلم و مضمون آن می گوید: «فیلم ماحصل شرایط زیست اکنون ماست. گره‌هایی که خواسته و ناخواسته در زندگی رخ می‌دهد و در کندوکاو آن، گذشته و حال و آینده در هم می‌آمیزد و در این میان، زنان آسیب پذیرتر و در معرض خطر بیشتری هستند. زنان در زندگی امروز یاد می‌گیرند چگونه مسائل و مشکلات خود را خارج از چارچوب عرف، سنت و گاهی قانونی که توسط مردان نوشته شده، حل کنند. فیلم اما نگاه مطلق فیمنیستی ندارد و مردان را هم در این تلاطم به زیر می‌کشد و ویران می‌کند. در این بین زندگی ادامه دارد و شاید «گذشت» بتواند مهر را در لایه‌های چرک گرفته ما منتشر کند».
از نظر کارگردان اسم فیلم هم به خواب شیرین اشاره دارد که تجربه نزدیک به مردن را تعریف می‌کند. هم‌چنان که این خواب را در زندگی هم تجربه می کنیم. منتها شیرین در انتها می‌تواند از معضلی که گرفتار آن شده نجات پیدا کند و بیرون بیاید. معضل او تا برای کسی اتفاق نیافتد آن‌چنان ملموس نیست؛ مخصوصا برای آقایان که درک درستی از این اتفاق ندارند. اما برای یک زن و دختر چنین اتفاقی، چیزی نزدیک به تجربه مردن است. طبیعتا وقتی اتفاقی برای شیرین می‌افتد و نمی‌تواند بروز بدهد و بیان کند، شرایط سخت‌تر هم می‌شود».
فیلمی کاملا اصفهانی از سوژه تا اجرا
مجتبی اسپنانی کارگردان، مجید صدیقی تهیه کننده و کلیه عوامل این فیلم اصفهانی هستند و حتی کارگردان فیلم مدعی است انتخاب بازیگران مجرب و زبده تئاتر اصفهان برای فیلم براساس شناخت قبلی انجام شده و سعی کرده است انتخاب بر اساس نزدیکی بیشتر به شخصیت‌های فیلم‌نامه و داستان انجام شود.
کارگردان حتی سوژه اصلی فیلم را هم کاملا اصفهانی می داند و می گوید ایده اولیه از اتفاقی برداشت شده که در منطقه محل سکونت وی رخ داده است.
اسپنانی البته به شباهت فیلم به درام رومانیایی «چهار ماه و سه هفته و دو روز» ساخته کریستین مونجیو هم اشاره می کند و می گوید فیلم میزانسنی شبیه «تو مشغول مردنت بودی» دارد اما از نظر قصه متفاوت است.
هرچه هست فیلم یک اثر کاملا اصفهانی است که ظاهرا سال ۱۳۹۴ ساخته شده اما سال 1398 فیلم‌برداری مجدد شده است. کارگردان فیلم دلیل این اتفاق را تغییر نگرش شخصی اش بیان می کند و اینکه نگاه وی سال 1394 در زمان ساخت متفاوت بوده و هیچ راهکار و برون رفتی برای مشکل شیرین به مخاطب نمی داده است. بعد از گذشت چهار سال فیلم با چشم‌انداز و پنجره‌ای امیدآفرین و زندگی‌ساز به پایان می رسد و این می تواند نقطه قوت یک اثر هنری باشد.
اسپنانی همچنین بزرگترین مشکل بر سر راه کارگردانی اش را تعداد محدود روزهای فیلم‌برداری آن هم به دلیل بودجه بسیار پایین فیلم مطرح می کند و می گوید: «امکان آن نبود که مثلا ۱۰ تا ۱۵ روز فرصت برای فیلم‌برداری داشته باشیم تا آنچه ایده‌آل من است اتفاق بیافت. فیلم در هفت روز فیلم برداری شده و خیلی از صحنه‌ها برداشت اول و آخر است. «تو مشغول مردنت بودی» در شرایطی ساخته شده که تجهیزات اولیه فیلم‌برداری را سر صحنه نداشتم و وقت و زمانی هم برای تصحیح خطاهای احتمالی وجود نداشت.»
